اسناد به دست آمده از استانداردهای کیفیت بنزین وارداتی جزییات جدیدی از پرونده تولید و واردات بنزین در کشور را نشان می‌دهد؛ پرونده‌ای که بررسی روند مرحله به مرحله آن، کمک می‌کند ابهامات ماجرای تولید و واردات بنزین تاحدودی برطرف شود.
به گزارش جماران به نقل از ایسنا، متوسط مصرف روزانه بنزین کشور حدود 70 میلیون لیتر است و با توجه به تولید روزانه 62 میلیون لیتر بنزین توسط پالایشگاه‌های داخلی، در ادامه روند دو دهه گذشته در کشور بخشی از نیاز از محل واردات تامین می شود.
اما در پی توقف تولید بنزین با استفاده از ریفورمیت پتروشیمی ها که به دلیل تحریم‌ها و نبود امکان واردات بنزین به کشور عملیاتی شده بود، تامین این نیاز از محل واردات در دستور کار قرار گرفت، به گونه ای که پس از مصوبه هیات دولت در 10 اردییهشت ماه سال جاری، دریافت ریفورمیت از پتروشیمی ها به منظور تولید بنزین متوقف شد.
آمارهای به دست آمده از شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نشان می‌دهد میزان آلایندگی ریفورمیت پتروشیمی ها بیش از حد مجاز بوده؛ به گونه‌ای که بنزن ریفورمیت بندر امام 10 درصد و میزان آروماتیک آن بیش از 60 درصد و در مورد پتروشیمی نوری میزان بنزن 2 درصد و آروماتیک 60 درصد بوده و حتی در اواخر میزان بنزن آن به 6 درصد هم رسیده بوده و این در حالی است که بر اساس استاندارد یورو 4 میزان بنزن مجاز در بنزین یک درصد و آروماتیک باید حداکثر 35 درصد باشد، اما ترکیب ریفورمیت پتروشیمی‌ها به عنوان اکتان افزا، با بنزین کل کشور، بنزن موجود در بنزین کل کشور را به دو درصد رسانده بود، این در حالی است که استفاده از بنزین یورو 4 به جای ریفورمیت پتروشیمی‌ها میزان بنزن موجود در بنزین کل کشور را به 1.56 درصد کاهش می‌دهد.
بر این اساس، هیات دولت برای اجرای این مصوبه سه ماه به شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی فرصت داده بود که بنزین وارداتی را جایگزین ریفورمیت پتروشیمی‌ها کند که در این راستا دریافت ریفورمیت از پتروشیمی بندر امام در اردییهشت ماه و پتروشیمی نوری در خرداد ماه قطع شد و برنامه‌ریزی جدید برای واردات بنزین در دستور کار قرار گرفت. هرچند که تولید بنزین با ریفورمیت ذخیره شده در مخازن تا پایان یافتن ذخیره ریفورمیت ادامه داشته، اما همزمان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی در 21 اردیبهشت‌ماه تقاضای وارادات بنزین و میزان آن را به امور بین الملل شرکت نفت اعلام کرد و امور بین الملل نیز دو ماه فرصت خواست که بنزین با استاندارد یورو4 را وارد کشور کند.
بنابراین اولین محموله بنزین یورو 4 در روز 15 تیرماه وارد کشور شد و از آن زمان تا کنون و به طور متوسط روزانه حدود چهار میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده است، اما تا پیش از 15 تیرماه سال جاری بنزین وارداتی فاقد استاندارد یورو 4 و بنرین سوپر و ترکیبی از بنزین یورو 2 و یورو 3 بوده است.
براساس این گزارش، مشخصات بنزینی که از سوی پالایش و پخش اعلام می شود مطابق با استاندارد بنزین یورو 4 بین‌المللی است که سازمان استاندارد نیز آن را تایید کرده و در هیات‌مدیره پالایش و پخش به تصویب رسیده است. این استاندارد به پالایشگاه‌ها، اداره نظارت بر صادرات وزارت نفت که مسوولیت نظارت بر واردات و تولید بنزین در داخل کشور را به عهده دارد و امور بین الملل شرکت ملی نفت ابلاغ شده است.
چهار مهر تایید بر اسناد بنزین وارداتی
اما بررسی جزییات روند واردات بنزین درخواستی، نشان می‌دهد که امور بین الملل استاندارد مورد نظر را به شرکت فروشنده بنزین اعلام می‌کند، شرکت فروشنده در مبدا، نمونه‌ای از محموله تولید شده را مورد آزمایش قرار می‌دهد و پس از تایید و مهر کردن، نتیجه را به امور بین الملل اعلام می‌کند. (تصویر شماره1)
امور بین الملل پس از مطابقت این نتیجه با مشخصات مورد نظر شرکت پالایش و پخش، اجازه حرکت محموله را می دهد که یا در بندر ماهشهر یا بندرعباس تخلیه می شود. این محموله پس از ورود به کشور و پیش از تخلیه، با حضور نماینده آزمایشگاه معتمد منطقه که در بندر عباس آزمایشکاه پالایشگاه بندر عباس و در ماهشهر آزمایشگاه پالایشگاه آبادان است و همچنین با حضور نماینده اداره نظارت بر صادرات وزارت نفت، نماینده شرکت پخش و نماینده فروشنده، مورد نمونه گیری و آزمایش قرار می‌گیرد و در صورتی که مطابق با استاندارد بود، هر چهار نماینده سند بنزین وارداتی را مهر زده و سپس اجازه تخلیه کشتی صادر می‌شود. (تصویر شماره2)
نقش سازمان استاندارد در واردات بنزین
بر اساس این گزارش، اداره استاندارد هم در بحث واردات دخیل است و باید بنزین وارداتی را تایید کند که در این راستا بنا شده که نظارت را به صورت موازی انجام دهند.
اما سازمان استاندارد تا حدود دو ماه گذشته فاقد آزمایشگاه برای آزمایش بنزین وارداتی بوده است، اما به تازگی با کمک وزارت نفت طی سال های اخیر آزمایشگاهی در بندرعباس افتتاح کرده و تاکنون آزمایشگاه متعلق به شرکت پالایش و پخش را قبول داشته است.
در این راستا بنا شده سازمان استاندارد، هر وقت آزمایش لازم را انجام دادند، در صورتی که بنزین وارداتی فاقد استاندارد یورو4 بود، اعلام کنند تا جریمه را از فروشنده دریاقت کرده و در صورت صلاحدید قرارداد با آن فروشنده فسخ شود.
نقش سازمان محیط زیست در واردات بنزین
بررسی روند تایید کیفیت بنزین وارداتی نشان می‌دهد که طبق اعلام مسوولان وزارت نفت، از وظایف سازمان محیط زیست نیست که بر کیفیت بنزین وارداتی نظارت کند، اما این سازمان بر عواملی که باعث آلودگی محیط زیست و هوا می شود نظارت می‌کند و با توجه به نقش بنزین در آلایندگی محیط زیست، استانداردی را اعلام می کند که باید بر اساس آن بنزین با آن استادارد توزیع شود.
در اسنادی که با پیگیری‌های خبرنگار ایسنا به دست آمده، نشان داده شده که براساس تصویر شماره (1)، در یک مورد نمونه گواهی کیفیت بنزین وارداتی با اکتان 95 که پیش از بارگیری از سوی نفت‌کشی به نام چامتنگ و از بندری در عمان به ایران ارسال شده در تاریخ 7 مرداد 1393 توسط سازمان بازرسی بین‌المللی ارزیابی شده که براساس این سند، میزان بنزن موجود 0.94 درصد و میزان آروماتیک آن معادل 17 بوده است. براساس تصویر شماره (2)، این محموله پس از ورود به ایران نیز به درخواست شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه شرکت پالایش نفت بندرعباس به‌عنوان "آزمایشگاه معتمد و بی‌طرف" ارسال شد که براساس نتایج آزمایش، میزان بنزن موجود در آن معادل 0.8 درصد بوده و آروماتیک نیز در سطح 15 قرار دارد.
گزارش از خبرنگار ایسنا؛ سمانه برمخ‌شاد
